Emekli aylığı, çalışanların ilk işe giriş tarihinden emeklilik başvurusu yaptığı tarihe kadar tüm kazançları hesaba katılarak belirleniyor.
Bu aylık tutarı emeklinin kök aylığı oluyor. Kök aylığa her ay yüzde 4 (7 bin 135 liranın altında yüzde 5) oranında ek ödeme de ilave edilerek emeklinin hesabına yatırılıyor.
Ancak kök aylık ve ek ödemenin toplamı, belirlenen taban aylığın altındaysa Hazine tarafından bir destek ödemesi yapılıyor. Bu ödeme e-Devlet'te '5510 Ek 19 Miktarı' olarak görülüyor. Bu yolla emekliye yapılan ödeme taban aylığa tamamlanıyor.
Örneğin; çalışma hayatındaki primlerine göre kök aylığı 8 bin lira ve ek ödemesi 320 lira olan emekliye bin 680 lira destek yapılarak 10 bin lira yatırılıyor. Bu bin 680 lira bir aylık olarak değil bir sosyal destek olarak veriliyor. Emeklilere yasal mevzuat kapsamında yapılan zamlar da yatırılan tutara değil kök aylığa yansıtılıyor.
MEMUR EMEKLİSİNDE KÖK AYLIK, TABAN AYLIK VAR MI?
Memur emeklilerinin de çalışmaları kapsamında hesaplanan aylığı kök aylığı oluyor. Bu aylığın üzerine yüzde 4 ek ödeme ilave ediliyor..
Halen memur emeklilerinde en düşük maaş ek ödeme dahil 14 bin 741 lira. Taban maaş uygulaması ise SSK ve Bağ-Kur emeklileri için geçerli oluyor..
KÖK AYLIK NASIL ÖĞRENİLİYOR?
e-Devlet'ten 'Emekli Aylık Bilgisi' bölümüne girin. Burada 'aylık tutarı' olarak görünen rakam sizin kök aylığınızı gösteriyor. 'Ek ödeme tutarı' da maaşınızın yüzde 4-5'i oranındaki ek ödemeyi ortaya koyuyor..
'5510 Ek 19 Miktarı' ise maaşınızı (kök aylık ve ek ödemenin toplamı) 10 bin liraya tamamlayan ilave ödemeyi gösteriyor..
ZAM ORANLARI EMEKLİ AYLIKLARINA NASIL YANSITILIYOR?
Temmuz zammının oranı enflasyon tahminlerine göre SSK ve Bağ-Kur'lularda yüzde 25.39, memur emeklilerinde yüzde 19.94 bekleniyor. Bu artışlar emeklilerin kök aylıklarına yansıtılacak. Örneğin; kök aylığı 9 bin lira olan bir SSK emeklisi, 360 lira (9.000 TL'nin % 4'ü) ek ödeme ve 640 lira tutarında '5510 Ek 19' ödemesiyle birlikte 10 bin lira alıyor..
REFAH PAYI NEDİR? TEMMUZ'DA DA UYGULANIR MI?
Emekliler her yıl Ocak ve Temmuz aylarında enflasyona bağlı olarak zam yapılıyor. SSK ve Bağ-Kur emeklileri 6 aylık enflasyon oranında zam alırken, memur emeklileri toplu sözleşme artışı ve enflasyon farkı alıyor. Hükümet çıkan zam oranını yasal düzenleme yaparak yükseltebiliyor..
Bu ilave artış refah payını oluşturuyor. Böylece emekliler enflasyonun üzerinde bir artış alıyor. Hem geçen yıl Ocak ve Temmuz aylarında hem de bu yıl Ocak ayında refah payı verildi. Eğer Temmuz'da refah payı uygulanırsa kök aylığa 6 aylık enflasyon oranı yerine, refah payı eklenmiş yeni oran eklenecek..
TABAN AYLIK DEĞİŞECEK Mİ?
Taban aylık uygulaması pandemi döneminde başlamıştı. En düşük emekli aylığı ödemesi önce bin, sonra sırayla bin 500, 3 bin 500, 5 bin 500 ve 7 bin 500 lira yapılmıştı. Son olarak Ocak ödeme dönemi itibariyle 10 bin liraya yükseltildi. Temmuz'da taban aylık ödemesinin yeniden artırılması gündemde. Taban aylık eğer ilk 6 aylık enflasyon yansıtılırsa TÜFE tahminlerine göre yüzde 25.39 artışla 12 bin 539 liraya yükselecek. Yıl sonu enflasyon hedefi olan yüzde 36 artış yapılırsa da 13 bin 600 lira olacak..
TABAN AYLIK ARTIŞI NASIL UYGULANACAK?
Kök aylıklara önce zam oranı (varsa refah payıyla birlikte) yansıtılacak. Bunun üzerinden ek ödeme hesaplanacak. İki ödemenin tutarı belirlenen taban aylığın altındaysa yapılacak ödeme yeni taban aylığa tamamlanacak.
#orduhaber #emeklilik #kökemeklilik
