Maziye havale ettiğimiz eşyalarımızdan biri

Maziye havale ettiğimiz eşyalarımızdan biri. Belki bir devre adını yazdırdı. Evlerde ve işyerlerinde kalorifer yokken çok önemli bir görevi yerine getirmişti. Her ne kadar evlerimizde ocaklık olsa da bazı odalarda misafir geldiğinde soba veya mangal kullanılırdı. Çünkü ocaklık denilen yer kış boyu sürekli yanar, o hanenin bacasının tütmesini sağlardı. Bacanın tütmesi o evde birilerinin yaşadığı anlamına gelirdi. Mangal daha çok esnafın kullandığı bir ısınma eşyasıydı. Sabahleyin tezgahının başına geçen esnaf sabahtan mangalını hazırlar, gün içerisinde bir çubukla közlerini kontrol ederdi. Bazen de misafirlerine ikram etmek üzere çayı mangal üzerinde demlerdi. Hemen hemen her esnafın bir mangalı olurdu. Bir kenarında da demlik bulunurdu. Yıllar ilerledikçe ona ihtiyaç azaldı. Ona ilk ihtarı piknik tüpleri ile elektrik verdi. Önceleri "Katalitik" denilen gaz ile çalışan ısıtıcılar, mangalların saltanatına son verdiler. Ardından elektrikli ısıtıcılar girdiler devreye. Ve yavaş yavaş çekildi hayatımızdan. Mangal bir devrin ısınma görevini yerine getirmişti ama insanoğlu işte vefasız davrandı ona. Onun adına anma günleri düzenlemediler. Yılda bir gün olsa da onun üzerinde çay demlemediler. Kimsenin senede bir gün de olsa "mangal" günü tertip etmedi. Onu yok saydılar. Hayatlarından çıkardılar. Şimdi gelen misafirlere yandaki çay ocağından söylediler çayı. Sıcaklığı aynı olsa da tadı değişti çayların. Hiç emek verilerek yapılan şeyin tadı olur mu hazırlarında. Ülkemizde kış uzun süren bir mevsimdir. Özellikle karasal iklime sahip yerlerde kış daha sert geçer. Taşova da kışı sert yaşayan yerlerden biridir muhakkak. Sanırım orada da mangala dair yaşanmışlıklar vardır. Kim bilir mangala dair ne hatıralar vardır gün yüzüne çıkmamış. Özellikle yaşları yarım asrı geçmiş kişiler mangala dair hatıraları vardır. Keşke bunlar araştırılsa ve bir araya getirilebilse. Yeni neslin bunu bilme ihtimali yoktur çünkü. Mangal ve buna benzer hayatımızdan çıkmış başka ne varsa yeni nesli bilgilendirmek lazım. Çünkü dedelerinin nereden nereye geldiğini öğrenmeleri gerekir. Belki yarınlar için bunlardan ders çıkaran olur. İnsanlar yaşamadıkları devri olmamış veya yaşanmamış sayabiliyorlar. Dün; tarihtir. Tarih; mazidir. Mazi; hatıradır. Hatıra; hafızadır. Geçmişimize sahip çıkmalıyız. Mangal da bizim geçmişimize dairdir.